Alles moet anders
Onder stoom en kokend water
Zo anders gaat het proces om te komen tot het Landbouwakkoord. Minister Adema wil in het aangekondigde Landbouwakkoord een antwoord formuleren op de vraag waar de agrarisch ondernemers op dit moment mee worstelen: hoe verdien ik straks (2040) nog een inkomen? Op zich een belangrijke vraag. Niet alleen voor de boeren. Ook voor de dienstverlenende sectoren waar onze leden actief zijn. De handel, het verzamelen van vee, het transport, de import en export van vee tot en met de verwerking tot een eindproduct. Met de keuze van de huidige coalitie om tot een forse krimp van de veehouderij te willen komen, het onttrekken van grote hoeveelheden landbouwgrond en een extensivering van de landbouw zijn de zorgen over de toekomst van onze agrarische sector groot.
Onze organisatie is aangeschoven bij verschillende sectortafels. Omdat wij het belangrijk vinden dat onze stem gehoord wordt. Maar in tegenstelling tot mijn slow cooker, die de tijd neemt om van een goed product een heerlijk gerecht te maken, lijkt dit proces een snelkookpan. Onder ‘stoom en kokend water’ wordt er gesproken over de toekomst van agrarisch Nederland. De suggestie wordt gewekt dat alles ter tafel mag komen. Maar de keuzes over de toekomst van onze sector zijn door de politiek en overheid gemaakt. We mogen meepraten over de weg ernaartoe. Onder het mom van ‘alles moet anders’ staat de toekomst van agrarisch Nederland op het spel. Wij zullen aan tafel knokken voor de positie van onze (toekomstige) leden! En of dit gaat lukken? De tijd zal het leren. Duidelijk is dat de verschillende sectorpartijen weinig vertrouwen in de overheid hebben. En als deze kloof niet gedicht wordt zie ik het somber in.
Onder druk wordt alles vloeibaar
De grote druk die wij ervaren is niet uniek. De afgelopen maand luidden twee topambtenaren de noodklok vanwege grote onrust onder de ambtenaren. Door de lange formatie en daarmee een kortere regeerperiode wordt van ambtenaren een crisistempo gevraagd. Zij moeten onder hoge druk werken, worden het politieke debat ingetrokken en kunnen naar eigen zeggen niet in vrijheid adviseren. Herkenbaar. Ook wij ervaren deze druk. De overheid lijkt als adagium te hebben dat onder druk alles vloeibaar wordt. Maar de afgelopen tijd heeft duidelijk gemaakt dat juist onder deze druk mensen, ondernemers en zelfs hele sectoren vermalen worden door de overheid. Dat kan en mag niet de bedoeling zijn.
Wie van het verleden niet wil leren, wordt door de toekomst gestraft
De oudere generatie weet nog hoe het was. In de jaren ’50 geen overvolle schappen bij de supermarkt maar hard werken om iedere dag weer eten op tafel te hebben. De invloed van de oorlog, plagen en ander natuurgeweld op onze voedselvoorziening waren duidelijk merkbaar. Vandaag de dag lijkt men dit te vergeten. Het is voor veel mensen een vanzelfsprekendheid dat er iedere dag voldoende voedsel beschikbaar is. Maar dat is het niet. De invloed van de onrust in de wereld is duidelijk voelbaar. Hebben we daarmee morgen problemen in de aanvoer van ons voedsel? Nee, waarschijnlijk niet. Maar we moeten leren van het verleden. Onze voedselproductie is uniek in de wereld. Hoogproductief, duurzaam en daarmee een lage impact op het milieu. Strategisch van wereldbelang. Laten we leren van het verleden en onze unieke landbouw koesteren. Dat doen we niet door onder hoge druk een richting opgestuurd te worden. Ik heb bewondering voor de ambtenaren die de stoute schoenen hebben aangetrokken en hun ongenoegen hebben geuit. Ik hoop dat we samen kunnen strijden voor een goede toekomst. De feiten als uitgangspunt en een Nederland dat weer trots is op haar landbouw.